Als jij en je partner uit elkaar gaan, kunnen jullie samen afspraken over de kinder- en/of partneralimentatie maken en laten vastleggen in een echtscheidingsconvenant. Kom je er samen niet uit, dan kan de rechter daarover een uitspraak doen. In beide gevallen wordt bij de vaststelling van de alimentatie rekening gehouden met het inkomen dat degene die de alimentatie betaalt, de alimentatieplichtige, verdient.

Maar hoe zit het als de alimentatieplichtige wordt ontslagen of ervoor kiest om ontslag te nemen? Bijvoorbeeld om een eigen bedrijf te beginnen of om een andere (leukere?) baan tegen een lager salaris te accepteren. Of om daarmee onder zijn alimentatieplicht uit te komen. Als hij daardoor de alimentatie niet meer kan betalen, kan de hoogte van de alimentatie dan zomaar aangepast worden? Nee!

Stappenplan in een procedure
Als partijen het niet over een wijziging van de alimentatie eens worden, dan kan de alimentatieplichtige de rechter verzoeken de alimentatie te wijzigen. Om tot een oordeel te kunnen komen, zal de rechter in deze procedure het volgende stappenplan toepassen.

1. Herstel van het oude inkomen?
   De rechter zal eerst onderzoeken of de alimentatieplichtige het verlies van zijn inkomen kan herstellen. Anders gezegd: kan van de alimentatieplichtige verwacht worden dat hij zijn oude inkomen verdient, bijvoorbeeld door terug te keren in zijn oude baan of door op zoek te gaan naar een nieuwe baan met hetzelfde salaris?
   Zo ja, dan zal de rechter de alimentatie niet aanpassen en het verzoek van de alimentatieplichtige dus afwijzen, ondanks dat de alimentatieplichtige inmiddels een lager inkomen heeft.Om de alimentatie te kunnen verlagen of helemaal geen alimentatie meer te hoeven betalen, zal de alimentatieplichtige daarom moeten aantonen dat hij er alles aan heeft gedaan om zijn werk te behouden of om ander werk te vinden, bijvoorbeeld aan de hand van sollicitatiebrieven, maar zonder resultaat.

2. Valt de alimentatieplichtige het verlies van zijn inkomen te verwijten?
   Slaagt hij daar in, dan is de alimentatieplichtige er echter nog niet. De volgende vraag die de rechter zal stellen is of het de alimentatieplichtige te verwijten valt dat hij zijn inkomen heeft verloren.
   Kan de alimentatieplichtige er niets aan doen dat hij minder is gaan verdienen, bijvoorbeeld omdat hij vanwege een reorganisatie op het werk is ontslagen, dan zal de rechter de alimentatie opnieuw berekenen aan de hand van het lagere inkomen of de uitkering van de alimentatieplichtige.De alimentatieplichtige kan echter niet zomaar zijn baan opzeggen om daarmee onder zijn alimentatieplicht uit te komen. Datzelfde geldt in geval van een terecht gegeven ontslag op staande voet van de alimentatieplichtige. Is daarvan sprake, dan zal de rechter oordelen dat, ondanks het verlies van zijn inkomen, de alimentatieplichtige de alimentatie in beginsel moet blijven betalen.

3. Noodzakelijke kosten van bestaan?
   Als de alimentatieplichtige een verwijt van zijn ontslag gemaakt kan worden, dan zal de rechter tenslotte nagaan of de alimentatieplichtige genoeg overhoudt om zijn eigen noodzakelijke kosten van bestaan te kunnen betalen, zoals bijvoorbeeld de huur, premie ziektekostenverzekering etc. Betaling van de alimentatie mag er niet toe leiden dat de alimentatieplichtige na voldoening van zijn lasten minder dan 90% van de bijstandsnorm te besteden heeft. In 2019 komt dat neer op € 923 voor een alleenstaande. Houdt de alimentatieplichtige minder over, dan zal de rechter alsnog uitgaan van het daadwerkelijke lagere inkomen van de alimentatieplichtige om vast te stellen of, en zo ja, welke alimentatie hij nog kan betalen en de alimentatie toch wijzigen.

Niet-wijzigingsbeding in een echtscheidingsconvenant
Als partijen echter afspraken over de partneralimentatie in een echtscheidingsconvenant hebben vastgelegd en daarbij een zogenaamde ‘niet-wijzigingsbeding’ zijn overeengekomen, dan is uitgangspunt dat wijziging van de partneralimentatie niet mogelijk is. Dat is alleen anders als er sprake is van een uitzonderlijke situatie waar partijen niet op waren bedacht toen zij het beding in het convenant opnamen. Over het algemeen is de enkele omstandigheid dat een alimentatieplichtige minder is gaan verdienen als gevolg van ontslag onvoldoende om de partneralimentatie te wijzigen.

Een niet-wijzigingsbeding is alleen van toepassing op partneralimentatie en niet geldig voor kinderalimentatie. De kinderalimentatie kan op basis van het bovenstaande stappenplan dus gewijzigd worden. Dat is ook het geval voor de partneralimentatie, als partijen geen beding zijn overeengekomen of als de rechter de partneralimentatie heeft vastgesteld.

Heeft u vragen over de wijziging van uw alimentatie, aarzel dan niet om contact op te nemen met één van onze advocaten van het team familierecht.

Link naar het artikel op Nieuwe Stap.