Vanaf half juni zijn de strenge maatregelen om de verdere verspreiding van het coronavirus te voorkomen versoepeld en is het toegestaan om naar een groot aantal landen in Europa op (zomer)vakantie te gaan. Voor sommige Europese landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, maar ook voor landen buiten Europa blijft voorlopig echter een negatief reisadvies gelden.
Hoe zit het als werknemers daardoor niet op vakantie kunnen en hun vakantie willen wijzigen? En andersom, mag een werkgever geplande vakantie van werknemers aanpassen, omdat het door de coronacrisis zo druk is op het werk dat personeel niet gemist kan worden? En kan een werkgever werknemers juist verplichten om vakantiedagen op te nemen, omdat er te weinig werk is?
Mag een werknemer zijn reeds geplande vakantie wijzigen?
Nee, in principe niet, hoewel een werkgever zich wel redelijk dient op te stellen.
Op grond van de wet geldt dat een werkgever het tijdstip van de vakantie van de werknemer vaststelt volgens de wensen van de werknemer. Zodra de werknemer een schriftelijk verzoek doet om vakantie op te nemen, heeft een werkgever twee weken de tijd om de werknemer te laten weten of er gewichtige redenen zijn die maken dat het opnemen van vakantie op het door de werknemer gewenste tijdstip niet uitkomt. Een gewichtige reden kan bijvoorbeeld zijn dat er niemand beschikbaar is om de werknemer te vervangen. Reageert de werkgever niet binnen twee weken op het verzoek van de werknemer, dan is de vakantie vastgesteld.
Zodra de vakantie is vastgesteld, is een werkgever in principe niet verplicht om gehoor te geven aan een verzoek van een werknemer om diens vakantie te wijzigen, met name als de werkgever door het uitstellen van de vakantieplannen van de werknemer in de (financiële) problemen komt. De werkgever dient zich wel als een goed werkgever op te stellen. Als er bijvoorbeeld voldoende werk is, er is nog geen vervanger aangesteld of het wijzigen van de vakantie van de werknemer zorgt niet voor problemen met het rooster, dan kan het onredelijk van de werkgever zijn om niet op het verzoek van de werknemer in te gaan. Werkgevers en werknemers doen er het beste aan om met elkaar in gesprek te gaan om te kijken welke oplossingen mogelijk zijn.
Mag een werkgever door werknemers aangevraagde vakantie wijzigen?
Ja, als de werkgever daarvoor gewichtige redenen heeft.
Een werkgever kan eerder vastgestelde vakantie bijvoorbeeld wijzigen als de werknemer ineens onmisbaar is vanwege een plotselinge extreme toename van het werk of omdat de vervanger van de werknemer ziek is geworden en er geen andere vervanger beschikbaar is. Vanwege de huidige coronacrisis is er momenteel bijvoorbeeld sprake van een nog hogere werkdruk in de zorg en kunnen werknemers niet altijd gemist worden.
Voorwaarde is wel dat de werkgever eerst met de werknemer in overleg treedt, voordat hij de vakantie van de werknemer wijzigt. Als de werknemer door het wijzigen van zijn vakantie schade lijdt, bijvoorbeeld omdat hij een reis moet annuleren, dan moet de werkgever deze schade, zoals de annuleringskosten, vergoeden, ook al gaat de werknemer akkoord met de wijziging.
Mag een werkgever werknemers verplichten om vakantie op te nemen?
Nee, alleen als daarover afspraken in de arbeidsovereenkomst of cao zijn gemaakt of als werknemers daarmee instemmen.
Ook als er vanwege de coronacrisis onvoldoende werk is, mag een werkgever werknemers niet verplichten om vakantiedagen op te nemen om te voorkomen dat werknemers hun vakantiedagen opsparen en op een later moment, als er werk is, alsnog opnemen. Dat is alleen anders, als in de arbeidsovereenkomst of cao afspraken over het verplicht opnemen van vakantiedagen zijn gemaakt.
Uiteraard kunnen de werkgever en werknemers wel met elkaar overleggen of werknemers bereid zijn om in te stemmen met een verzoek van de werkgever om vakantiedagen op te nemen. Werknemers zijn in de huidige uitzonderlijke situatie veelal best bereid om hun werkgever te steunen, met name als dit ervoor zorgt dat de werkgever daardoor beter in staat is het hoofd financieel boven water te houden.
Heeft u nog vragen, neem dan contact op met Irene Lansen.
