Tijdens de coronacrisis mocht het opeens: online geneesmiddelen voorschrijven aan anderen dan vaste patiënten. Er is veel ervaring opgedaan en verschillende zorgaanbieders maakten het deel van dagelijkse praktijk. Per 1 juni 2022 is deze gedoogmaatregel echter komen te vervallen. Toch lijkt de IGJ niet happig op handhaving. Wat is de situatie, wat moet u als voorschrijver op dit moment doen?
Geneesmiddelenwet: online voorschrijven alleen aan bekende patiënten
Om een geneesmiddel voor te schrijven moet de arts de patiënt in persoon zien. Online voorschrijven – bijvoorbeeld via videobellen – is weliswaar toegestaan, maar alleen als:
- de voorschrijver de patiënt persoonlijk heeft ontmoet;
- de voorschrijver de patiënt kent; én
- de voorschrijver de medicatiehistorie van de patiënt beschikbaar heeft (art. 67 Geneesmiddelenwet).
Tijdelijke gedoogmaatregel
Tijdens de coronacrisis achtte de IGJ het soms veiliger voor patiënten om niet in persoon de voorschrijver te hoeven zien. Vanaf 26 maart 2020 werd voorschrijven aan onbekende(re) patiënten dan ook tijdelijk gedoogd. Ook in die situatie vereiste de IGJ echter extra waarborgen (‘basis-set’ medicatiegegevens kunnen inzien, behandelaren informeren en afwegingen vastleggen). Sinds 1 juni is de gedoogmaatregel komen te vervallen, en geldt ‘gewoon’ weer de Geneesmiddelenwet.
Opvallende reactie IGJ op LinkedIn
Veel artsen zijn kritisch op het eindigen van de gedoogmaatregel, zonder (nog) aanpassing van de wet. Tot mijn verbazing reageerde de Inspectie zelf, op LinkedIn. In reactie op het bericht van een kritische chirurg, gaf de IGJ een verdergaand kijkje in de keuken. “Wij zien als IGJ dat de huidige wet soms botst met de zorgpraktijk. Zoals je weet; als toezichthouder bepalen wij niet de wettelijke regels.”
Overigens maakt deze kritische houding van de Inspectie op de (trage) wetgever niet dat u als arts tóch aan onbekenden mag voorschrijven. Maar, “wel houden we, binnen de ruimte die de wet ons geeft, rekening met de omstandigheden van de situatie.” Houd ook de overweging van de IGJ in het achterhoofd waar zij haar bericht mee afsloot: “voor ons is van belang of bij de gevolgde werkwijze de patiëntveiligheid voorop staat en dat zorgverleners zorgvuldig en navolgbaar hebben gehandeld.”
Inventarisatie KNMG
Ook volgens de KNMG zien veel artsen zich met het stoppen van de gedoogregel voor een probleem gesteld. De KNMG is daarom een inventarisatie gestart naar de mogelijkheid en de wenselijkheid van online voorschrijven. Op basis van de uitkomsten wil de KNMG opnieuw in gesprek met het Ministerie van VWS en de IGJ. Daarover is het laatste woord dus nog niet gesproken. Als advocaat van verschillende (voorschrijvende) zorginstellingen houd ik ook zelf deze ontwikkelingen nauw in de gaten.
Sparren? Bel vooral
Staat u zelf voor een dilemma? Twijfelt u hoe om te gaan met de plicht van het ontmoeten van de patiënt voor wie u geneesmiddelen voorschrijft? En hoe moet u bovenstaande overwegingen van de IGJ in uw afweging meenemen? Onze advocaat gezondheidsrecht Anne Vokurka-Viruly denkt uiteraard graag met u mee.
