Als je gaat scheiden en jij en je partner wonen in Nederland, dan kun je bij de Nederlandse rechtbank een echtscheidingsprocedure starten. Hebben jij of je partner een andere nationaliteit of heb je tijdens jullie huwelijk in het buitenland gewoond? Dan zal de Nederlandse rechter moeten vaststellen of het Nederlandse recht wel van toepassing is op jullie situatie.
Algehele gemeenschap van goederen in Nederland
Met name voor de vraag hoe jullie vermogen afgewikkeld moet worden, kan dit een groot verschil maken. Nederland kende tot 1 januari 2018 als één van de weinige landen ter wereld de algehele gemeenschap van goederen. Als je vóór 1 januari 2018 bent getrouwd en je geen huwelijkse voorwaarden hebt gesloten waarin je een andere afspraak hebt gemaakt, geldt volgens Nederlands huwelijksvermogensrecht dat ieder van jullie recht heeft op de helft van jullie goederen, maar ook dat je de helft van ieders schulden moet dragen, enkele uitzonderingen daargelaten.
Situatie in het buitenland
In veel andere landen hoeven echtgenoten goederen helemaal niet te delen, omdat iedere gemeenschap is uitgesloten, of moeten zij alleen die goederen delen die zij tijdens hun huwelijk hebben verkregen, vaak met uitzondering van hetgeen door schenking of erfenis is verkregen.
Welk recht is van toepassing bij de verdeling van huwelijkse goederen?
De Nederlandse rechter zal het toepasselijke recht vaststellen aan de hand van het Haags Huwelijksvermogensverdrag 1978, als je na 1 september 1992, maar vóór 30 januari 2019 bent getrouwd.
Welk recht van toepassing is op jullie huwelijksvermogensregime hangt af van je omstandigheden. Als je geen huwelijkse voorwaarden hebt gemaakt, kan onder meer van belang zijn wanneer je bent getrouwd, welke nationaliteit(en) jullie hebben, waar jullie zijn gaan wonen nadat jullie trouwden en of je tijdens jullie huwelijk bent verhuisd naar een ander land.
Op grond van het Verdrag kan het zelfs zo zijn dat voor de ene periode van het huwelijk het Nederlandse recht van toepassing is en voor de andere periode het recht van een ander land.
Een voorbeeld
Dit was bijvoorbeeld het geval in een uitspraak van de Rechtbank Rotterdam van 16 juni 2021.
De feiten
In deze zaak waren partijen in 1999 in Marokko gehuwd zonder dat zij ooit huwelijkse voorwaarden opmaakten. Zij hadden allebei de Marokkaanse nationaliteit. Het was niet helemaal duidelijk waar zij de eerste periode van hun huwelijk hadden gewoond, maar wel duidelijk was dat zij vanaf 12 november 2013 10 jaar in Nederland woonden.
Marokkaans recht: scheiding van goederen
Dit betekende voor deze partijen dat tot 12 november 2013 het Marokkaanse huwelijksvermogensrecht voor hen van toepassing was. Naar Marokkaans recht geldt de algehele scheiding van goederen, dat wil zeggen dat vermogen ten name van één van partijen, verkregen vóór 12 november 2013, in beginsel privé is en blijft. Met andere woorden: iedere echtgenoot is eigenaar van zijn of haar eigen goederen en hoeft de waarde daarvan dus niet met de andere echtgenoot te delen.
Nederlands recht: gemeenschap van goederen
Vanaf 12 november 2013 was voor partijen echter het Nederlandse huwelijksvermogensrecht van toepassing. Naar Nederlands recht geldt voor deze partijen de algehele gemeenschap van goederen, zoals hiervoor uitgelegd. Uit het Verdrag volgt ook dat wijziging van het toepasselijke recht, in dit geval dus op 12 november 2013, slechts gevolg heeft voor de goederen die de echtgenoten na de wijziging hebben verkregen.
Het vermogen dat na 12 november 2013 op naam van één van partijen werd verkregen, zoals een stuk grond dat de man van zijn vader in Marokko had geërfd, viel dus in de algehele gemeenschap van goederen. Dat betekent dat ieder van partijen in principe gerechtigd was tot de helft van de waarde per datum verdeling.
Conclusie
De afwikkeling van het vermogen bij scheiding is ingewikkeld. Als jullie een andere nationaliteit hebben of je tijdens je huwelijk in een ander land hebt gewoond, doe je er daarom goed aan om advies in te winnen over je situatie.
Voor meer informatie kun je contact opnemen met Annemarie Braun of met een van onze andere advocaten van de familierecht sectie.
