In deel 1 van deze column heeft Hilde Dreesmann-Bruijntjes besproken wat de positie is van samenlevers als zij kinderen krijgen en hun samenleving verbreken. In deel 2 van deze column gaat zij verder in op de financiële afwikkeling van de samenleving tussen partijen.
Partneralimentatie
Voor samenwoners geldt geen wettelijke alimentatieplicht. Dit betekent dat partijen na het verbreken van de relatie geen bijdrage in het levensonderhoud van de ander behoeven te betalen. Let op: indien in de samenlevingsovereenkomst wel een dergelijke afspraak is gemaakt, dat bestaat er natuurlijk wel een alimentatieplicht.
De woning
Ook ten aanzien van het eigendom van een woning geldt dat samenwoners veel zaken met elkaar moeten regelen.
Eén van de samenwoners is eigenaar van de woning
Indien de samenwoners in het huis van de ene partij wonen, dan zullen er afspraken gemaakt moeten worden over het vertrek van de ene partner. Vooral als hier kinderen bij betrokken zijn, kan dit gecompliceerd zijn. Ook kan de vraag rijzen wie wat betaald heeft en of er geld teruggevorderd moet worden.
Ondanks dat elke situatie weer anders kan zijn, is de hoofdregel dat de eigenaar voor zijn eigen woning moet betalen en dat er eventueel huur aan de andere partner gevraagd kan worden. In de praktijk zien we vaak dat de één de woonlasten betaalt en de ander de boodschappen. Verrekeningen zijn dan eigenlijk niet aan de orde. Indien iemand betaalt voor de woning van een ander, dan is dit lastiger. Dan zal aan de hand van de omstandigheden beoordeeld moeten worden of er sprake is van een ongerechtvaardigde verrijking of gift. Dit is een complexe materie, waarover u het beste advies van één van onze familierechtadvocaten kunt inwinnen.
Gemeenschappelijke woning
Als het huis gemeenschappelijk is, dan zal ook bepaald moeten worden wie (voorlopig) in de woning blijft wonen en/of het huis verkocht moet worden. Wie betaalt welke lasten?
Dit kan vooral ingewikkeld zijn, indien de diverse abonnementen op de naam van de een of de andere partij zijn afgesloten. Denk maar aan de situatie dat zowel het tv- als gas, water en licht abonnement is afgesloten op naam van de persoon die de woning verlaat.
In deze situatie geldt dat eigenaarslasten in beginsel bij helfte gedeeld moeten worden, of men nu in de woning blijft of niet. Hier tegenover staat weer een gebruikersvergoeding. Dat is een vergoeding voor het gebruik van de helft van het huis van de partner die is vertrokken. Op papier klinkt dit heel logisch. In de praktijk leidt dit nogal eens tot problemen, omdat de helft van de woonlasten veel hoger of lager liggen dan de gebruikersvergoeding of omdat een van de twee partners geen inkomen heeft. We zien vaak dat rechters maatwerk toepassen om de korte termijn waarin de woning nog onverdeeld is te overbruggen.
Procedures
Zoals ik in deel 1 van deze column ook al schreef, is het aan te raden om zoveel als mogelijk afspraken te maken over de gevolgen van de verbreking van de samenleving. Indien de samenwoners namelijk niet tot afspraken komen, is er in tegenstelling tot gehuwden niet de mogelijkheid van een echtscheidingsprocedure waarin bijna alle onderwerpen in een procedure aan de rechter voorgelegd kunnen worden. Samenwoners zullen dus per onderwerp een procedure moeten starten.
Procedures met betrekking tot de woning
Met betrekking tot de woning geldt dat de samenwoners vaak door middel van een dagvaarding een handelszaak bij de handelskamer van de rechtbank in plaats van een verzoekschriftprocedure bij de familiekamer moet opstarten. Slechts indien onderwerpen daadwerkelijk aan elkaar zijn verbonden, kunnen de onderwerpen in een dagvaarding worden verwerkt. Dit geldt bijvoorbeeld voor de woning en de daaraan verbonden lasten, maar zaken betreffende de kinderen kunnen in deze procedure niet worden meegenomen.
Wilt u meer informatie over dit onderwerp? Neemt u dan gerust contact met mij of met de sectie familierecht op.
