Een medische behandeling kan pas plaatsvinden na toestemming van de patiënt. Daarvoor moet wel helder zijn waarvóór toestemming wordt gegeven. Informatie en toestemming vormen samen de twee-eenheid van “informed consent”. In tuchtzaken gaat het geregeld over of een hulpverlener kan bewijzen dat de patiënt informed consent gegeven heeft. In deze blog (toestemming voor een buikwandcorrectie) de recente tuchtuitspraak van 24 januari 2023 van het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg in Amsterdam die voor dit leerstuk heel kenmerkend is.
Waar ging de tuchtzaak over?
Patiënte heeft “rectusdiastase”, dat wil zeggen wijkende buikspieren. Ze ondergaat daarom een buikwandcorrectie, uitgevoerd door een plastisch chirurg. Tot haar verbazing blijkt zij na de behandeling een incisie te hebben van lies tot lies. Dat was nodig – volgens de plastisch chirurg –, het was immers een ‘forse’ wijking (zo’n 8 centimeter). Hij had patiënt ook uitgelegd dat dat nodig was, stelde hij. Patiënte dacht echter dat ze een veel kleinere variant van een buikwandcorrectie zou krijgen, met onder andere een veel kleinere incisie.
Hoe oordeelde het tuchtcollege
In feite is het oordeel heel kort gemotiveerd, maar kraakhelder.
De plastisch chirurg zégt klaagster goed geïnformeerd te hebben. Ze hebben het erover gehad en hij heeft haar de folder voor volledige buikwandcorrecties meegegeven. Volgens de chirurg is de patiënte zelfs nog na-gebeld door de assistente om te vragen of alles duidelijk is en of zij naar aanleiding van het consult en het lezen van de folder nog vragen had. Die dag stuurde hij zelfs haar huisarts een brief met daarin “Ik heb de mogelijkheid van een dergelijke ingreep uitgebreid met patiënte besproken (…)”.
Van dit alles was echter niets terug te vinden in het medisch dossier. En “daar kan het college dan dus ook – gelet op de gemotiveerde betwisting hiervan door klaagster – niet vanuit gaan”.
Een tuchtrechtelijke waarschuwing volgt.
Informed consent en het medisch dossier
Dat deze zaak zo helder is, komt ook doordat het medisch dossier léég is. Had er bijvoorbeeld een notitie gestaan als “noodzaak buikwandcorrectie besproken, ingreep toegelicht”, was het al een heel ander verhaal, naar mijn inschatting. Hoewel het bereiken van informed consent op zich het belangrijkste is, blijft ook het noteren daarvan in het medisch dossier dus niet onbelangrijk.
Advocaat tuchtrecht nodig?
Heeft u na het lezen van deze blog vragen over het thema informed consent? Of heeft u te maken met een tuchtklacht? Neem vooral contact op met onze advocaat gezondheidsrecht Anne Vokurka-Viruly. Zij staat u graag te woord. Ook kunt u ons online contactformulier invullen, dan neemt Anne zo spoedig mogelijk contact met u op.
