Als letselschade advocaat maar ook in mijn arbeidsrechtpraktijk rijst regelmatig de vraag of de werkgever zich moet verzekeren voor verkeersongevallen die werknemers, maar ook zzp-ers, mogelijk kunnen overkomen tijdens het werk. Hieronder geef ik antwoord op die vraag aan de hand van verschillende uitspraken van de rechter.
Een behoorlijke verzekering voor werknemers
Voor het eerst in 2008 heeft de Hoge Raad bepaald dat de werkgever de plicht heeft een behoorlijke verzekering af te sluiten als de werknemer het risico loopt tijdens het werk bij een verkeersongeval betrokken te raken. Achtergrond hiervan was dat de werkgever in die situaties niet kan zorgen voor een veilige werkomgeving en zo ook niet kan worden aangesproken op schending van zijn zorgplicht. De wettelijke basis voor de verzekeringsplicht is ook niet artikel 7:658 BW (schending zorgplicht) maar 7:611 BW (schending norm goed werkgeverschap).
Ook voor de werknemer als fietser en voetganger
Later is die verzekeringsplicht ook opgerekt voor gevallen waarbij de werknemer als fietser of voetganger betrokken raakt bij een verkeersongeval waarbij een of meerdere voertuigen zijn betrokken. Ook voor de situatie dat de werknemer als fietser betrokken raakt bij een eenzijdig verkeersongeval, geldt een verzekeringsplicht.
Niet voor woon-werkverkeer
Een uitzondering geldt voor de situatie dat sprake is van woon-werkverkeer, tenzij dat op één lijn moet worden gesteld met werkverkeer. Zie voor een voorbeeld van die uitzondering een arrest van de Hoge Raad uit 2008.
Niet in alle gevallen een verzekeringsplicht
In 2011 heeft de Hoge Raad paal en perk gesteld aan de verzekeringsplicht, die in de tussenliggende periode steeds verder leek te worden opgerekt. Zo werd een verzekeringsplicht voor een postbode in dienst van TNT die uitgleed over een pak ijs onder de schoenen niet aangenomen. Ook voor een medewerker van een TBS-instelling (Rooyse Wissel) die schade leed door toedoen van een patiënt, werd door de Hoge Raad geen verzekeringsplicht aangenomen.
Verzekeringsplicht geldt niet voor zzp-ers
Op 17 september 2021 moest de Hoge Raad zich opnieuw uitlaten over de verzekeringsplicht. De vraag lag voor of voor een opdrachtgever die een zzp-er had ingehuurd voor het verrichten van voegwerkzaamheden, ook een verzekeringsplicht bestond. Eerder had het Gerechtshof, in een andere zaak uit 2019, overwogen dat in dit geval geen verzekeringsplicht kon worden aangenomen omdat deze zzp-er niet in een soortgelijke positie kon worden gezien als de werknemers die in dienstverband voor deze opdrachtgever werkzaamheden verrichten. Het Hof liet dus wel ruimte open voor andere gevallen.
De Hoge Raad floot het Gerechtshof terug. De Advocaat-Generaal T. Hartlief overwoog in zijn conclusie dat geen verzekeringsplicht bestaat voor een door een opdrachtgever ingehuurde zzp-er, ook niet indien de positie van de zzp-er wél gelijk zou kunnen worden gesteld met die van de werknemers van opdrachtgever. De Advocaat-Generaal verwees hierbij naar de hiervoor aangehaalde arresten uit 2011 waaruit blijkt van een duidelijke boodschap van de Hoge Raad: voor het verder oprekken van de verzekeringsplicht bestaat geen ruimte.
Wel aansprakelijk voor andere ongevallen van zzp-er
Overigens heeft de Hoge Raad eerder (in 2012) in zijn arrest Davelaar/Allspan aangenomen dat de opdrachtgever wél aansprakelijk kan worden gehouden voor een door een zzp-er tijdens het verrichten van de opdracht overkomen (arbeids)ongeval, niet zijnde een verkeersongeval. De wettelijke basis daarvoor is artikel 7:658 lid 4 BW.
Heeft u nog vragen?
Bent u als werknemer betrokken geraakt bij een verkeersongeval en wilt u de schade vergoed krijgen? Of heeft u als zzp-er andere schade geleden bij de uitoefening van een opdracht voor uw opdrachtgever? De kans bestaat dat deze schade onder dekking van de verzekering valt die de werkgever heeft moeten afsluiten. Voor vragen hieromtrent of andere vragen op het vlak van arbeidsrecht of letselschade, neem contact op met Eric-Jan Krijgsman.
